Κανόνας 1. Δεν υπάρχουν κανόνες.

Κανόνας 2. Ισχύει ο κανόνας ένα.


Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου 2010

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Είναι γεγονός πως στις μέρες μας, είναι λίγα τα Ελληνικά βιβλία που ξεχωρίζουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Ουσιαστικά, δεν νομίζω να υπάρχει κάποιο (και αν υπάρχει, σας παρακαλώ διαφωτίστε με). Οι Έλληνες καλλιτέχνες που μεταφράζονται στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στον δυτικό κόσμο, είναι μετρημένοι στα δάχτυλα και ενώ βλέπουμε βιβλία Ελλήνων λογοτεχνών να πουλάνε σαν τρελά στον Ελληνικό χώρο, κανένας οίκος του εξωτερικού δεν δέχεται να τα εκδώσει. Μάλιστα, εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι τα κριτήρια έκδοσης κάποιου βιβλίου στο εξωτερικό, είναι σαφώς χαμηλότερα απ'ότι στην Ελλάδα (λόγω μεγαλύτερης αγοράς και περισσότερων εκδοτικών οίκων). Τι συμβαίνει, λοιπόν; Ποιες είναι αυτές οι διαφορές στην δικιά μας κουλτούρα που κάνουν ένα Ελληνικό βιβλίο αγαπητό στην εγχώρια αγορά και απεχθές στο εξωτερικό;
Σίγουρα μέρος της ερώτησης απαντάται από το γεγονός ότι η Ελληνική αγορά βιβλίου είναι πολύ περιορισμένη και το αγοραστικό κοινό, ολίγον τι, ηλικιωμένο, με ενδιαφέροντα που σχετίζονται με είδη τέχνης όπως «Η Μαρία η Άσχημη» και «Βέρα στο δεξί». Κάτι που στο εξωτερικό έχει ξεπεραστεί εδώ και δεκαετίες.  Ίσως η απάντηση να κρύβεται στο γεγονός ότι ο Έλληνας καταναλωτής, σπανίως αγοράζει βιβλία από καλλιτέχνες που δεν έχουν δημιουργήσει κάποιο όνομα από τηλεοπτικές εκπομπές, ειδησεογραφικά παράθυρα ή διαφημιστικά σποτάκια. Έτσι, παραμερίζονται ποιοτικά έργα, που αν είχαν πουλήσει στην Ελλάδα, θα είχαν κινήσει το ενδιαφέρον υποψήφιων εκδοτικών οίκων του εξωτερικού. Ταυτόχρονα, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πως σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου το πιο πολυμεταφρασμένο Ελληνικό είδος γραφής είναι η σύγχρονη ποίηση, και οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι στην χώρα μας δεν δέχονται εκδοτικές προτάσεις ποιητών που δεν έχουν ήδη κάποιο κοινό. Μία άλλη εξήγηση είναι πως οι εκδοτικοί του εξωτερικού, βλέπουν τις τεράστιες ομοιότητες ανάμεσα σε έργα Ελλήνων καλλιτεχνών με ήδη υπάρχοντα best-seller του εξωτερικού και αντιμετωπίζουν αυτές τις εξόφθαλμες ομοιότητες με καχυποψία και σκεπτικισμό.
Το που κρύβεται η αλήθεια, είναι λιγάκι δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά. Σίγουρα όμως, η καλή Ελληνική λογοτεχνία, δεν βρίσκεται σε διαφημιστικά σποτάκια που μοναδικό στόχο έχουν να κατευθύνουν τον αναγνώστη. Ίσως ήρθε ο καιρός, ο Έλληνας βιβλιοφάγος να ξεφύγει από την νοοτροπία του σίριαλ και να διαβάζει με την καρδιά του χωρίς μοναδικό του στόχο να υποκαταστήσει την ανάγκη του για τηλεόραση.